Disiplin, çocuk eğitiminin bir parçasıdır. Çocuğun psikolojisinde ve çocuk gelişiminde önemli bir rol oynadığı için bu yazımda çocuklarda olumlu disiplin üzerine bilgileri sizlerle paylaşacağım.
Disiplin Nedir?
Disiplin denilince akıllara çocuğun olumsuz davranışlarına tepki olarak cezanın devreye girmesi akla geliyor. Aslında disiplinin gerçek anlamı çocuğun davranışlarının sonuçlarını kabul etmesi, sorumluluk bilincini kavraması ve aynı zamanda öz denetim becerilerini geliştirmesidir.
Çocuklarda disiplinin oluşturulamamasının temelinde anne babaların;
- Çocuklara sınırlar koymaması, ( Çocuk işte boşver..)
- Disiplinin nerede ne zaman devreye gireceğini bilmemesi,
- Ruh hallerine dayalı tutum yanlışları, (neyse bugün iyi günümdeyim istediğini yap..)
- Zora gelindiğinde karar değiştirilmesi, (tamam sus artık ve yap! Ama bir daha yok…)
- Anne baba arasındaki tutarsızlık (sen anneni/babanı dinleme benim dediğime bak…)
- Çocuğun davranışını değiştirmesi için anne babanın kendini acındırması, (beni biraz seviyorsan yapmazsın…)
- Anne babanın küsme davranışı göstermesi gibi nedenler yatıyor olabilir. Bu yüzden ilk olarak bu davranışlardan hangilerini yapıp yapmadığımızı gözden geçirmemiz gerekir.
Disiplin, korkutma, utandırma, gururu kırma gibi durumlarla iç içe olmamalıdır.
Disiplinin iki temel amacı vardır;
- Çocuğa anlaşılır, kesin ve sınırları olan güvenli bir ortam sunmaktır. Bu ortam çocuğun sağlıklı gelişimi için gereklidir.
- Çocuğun kendi kendini yönetme yeteneğini yani öz denetim kazanmasıdır. Çocuk kontrol edilmediğinde dahi öğrendiklerini uygulayabilmeli ve kurallara uymayı sürdürmelidir.
Disiplin “çocuğum söz dinlemediği zaman ne yapmalıyım?”, “verdiğimiz cezalar işe yaramıyor ne yapacağımızı şaşırdık” gibi durumlar meydana geldiğinde başvurulacak bir yöntem değil, yaşamın bir parçası olarak hayatımızda yer almalıdır.
Çocuklarda Olumlu Disiplin
- Çocuğa konulan kurallarda kararlı ve tutarlı olmak disiplinin temellerindendir.
- Çocuğa konulacak olan kuralların gerekçelerinin açıklanması gerekir.
- Kuralların işlemesi için alınacak olan kararların çocuk ile beraber orta bir yolda buluşularak belirlenmesi gerekir. Bu, çocuğun kuralları ihlal etmesi durumunda çocuğa hatırlatarak kabul etme sürecini kolaylaştıracaktır.
- Kurallara uyma sırasında yaşanan çatışmalarda ebeveynler sakinliklerini korumalı ve çocukla zıtlaşmaktan uzak durmalıdır.
- Ebeveynler kurallar konusunda farklı zamanda farklı uygulamaları onaylamadıklarını belirtmelidir.
- Ebeveynler iş birliği içinde olmalıdır. Birbirlerinin kurallarını çiğnememelidir.
- Çocuklarda olumlu davranışlarda manevi ödüllere yönelmelidir. Bu sarılmak, kurabiye yapmak, öpmek, oyun oynamak gibi ödüller olabilir.
- Kurallar olumlu ifadeler ile belirtilmelidir. “Oyuncağın çalışmadığında benden yardım isteyebilirsin”
- Ebeveyn kurallara uyulmadığında olabilecekleri çocuğa abartarak söylememelidir.
- Kurallar çocuğun yaş ve gelişim düzeyine göre olmalıdır.
- Bu ve diğer süreçlerde çocuğun kişisel ve sosyal gelişimi için kesinlikle şiddete başvurulmamalıdır.
- Ebeveynler rol model olduklarını unutmamalı ve öğrettikleri kurallara kendileri de uymalıdır.
- Etkili ve olumlu disiplin ancak sevgi dolu ve destekleyici bir ortamda olur. Bu yüzden çocuklarınız sürece alışırken, kararlı olduğunuz kadar sevgi dolu olmayı da unutmayın.
Sevgilerimle,
Diğer yazılarıma ulaşmak için buraya,
Instagram hesabıma ulaşmak için buraya,
www.tatlibirtelas.com Instagram hesabına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
