Bebek ve Çocuklarda Ateş

Hepimizin korkarak yaklaştığımız bebek ve çocuklarda ateş, aslında vücudun bir savunma mekanizmasıdır. Bir hastalık değil, hastalığın belirtisidir. Öncelikli amacımız ateş düşürmek değil, hastalığı belirleyip tedavisini vermektir.

Ateş Vücutta Nasıl Bir Etki Yaratır

Ateş çıktığında enfeksiyon bölgesine kan akımı artar, savunma hücrelerimiz enfeksiyon bölgesine doğru gider, bir takım antibakteriyel, antiviral, hatta antitümöral etkenler salgılanır, mikropların yaşama şartları bozulur.

Ama bu arada ateş, bazı sıkıntılara da sebep olabilir. Ateş sırasında vücudun oksijen ve sıvı gereksinimi artar, metabolizma hızlanır, kalp atışları hızlanır, bilinç düzeyinde değişiklikler, huzursuzluk, hatta ateşli havale olarak bilinen febril konvülziyona da neden olabilir.

Bebek ve Çocuklarda Ateş Neden Olur

Çocuklarda ateş en sık, enfeksiyonlar, aşılar ve sıvı kayıpları sonucu görülür.

Ateşi değerlendirirken çocuğun yaşı, ateşin ne zamandan beri devam ettiği, aşılanma durumu, yakın zamanda aşı olup olmadığı, ateşe eşlik eden öksürük, kusma, huzursuzluk, burun akıntısı, ishal gibi yakınmalarının olup olmadığı, hatta ateş düşürücü verilip verilmediği mutlaka sorgulanmalıdır.

Ateşli Havale – Febril Konvülziyon

Hepimizin korktuğu ateşli havale olarak bilinen febril konvülziyon, çocuklarda 6 ay-6 yaş arasında, en sık 18-22 ay arasında görülür. Genellikle enfeksiyonun ilk 24 saatinde görülme sıklığı daha yüksektir. 15 dk’dan kısa süren, taraf tutmayan, tekrarlamayan nöbetler nörolojik hasar riski taşımaz. Ailede ateşli havale öyküsü, 1 yaşından önce nöbet geçirme, çocukta nörolojik gelişme geriliği varlığı, kreşe devam etme tekrarlama riskini arttırabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır

Ateşle beraber aşırı huzursuzluk, cilt renginde solukluk, morarma, hızlı nefes alıp verme, uykuya eğilim, halsizlik, inleme, bebeklerde emmeme, bebek 3 aydan küçükse, ateş 40 derece üzerinde ise, kusma, döküntü varsa acil olarak doktora başvurmak gerekir. Muayene sonrası gerekli ilaçlar doktor tarafından verilecektir. Unutmayalım, hiç bir zaman amaç ateşi düşürmek olmamalıdır.

Ateşölçer Kullanımı Hakkında

Ateşölçer kullanımı da sık olarak sorulan sorulardandır. Çocuğu huzursuz etmeden, ateşi kolaylıkla kulaktan ateş ölçen cihazlar ve temassız ateşölçerler gayet uygundur. Farklı derecelerle karşılaşılıyorsa bir koltuk altı termometresi ile ateş teyit edilebilir. Benim önerim kulaktan ateş ölçen cihazlar olacaktır.

Bebek ve Çocuklarda Ateş Görüldüğünde İlk Olarak Neler Yapılmalı

Hasta görünümlü olmayan, 39 dereceden düşük ateşi olan bir hastanın, üzeri soyularak ateşin izlemi daha doğru olur. Ortam ısısına da dikkat edilmeli, 25 derece altında tutulmalıdır. Bol su içirilmesine dikkat edilmelidir. Daha yüksek ateş varsa ateş düşürücü verilir, ateş düşürücülerden yarım saat sonra soğuk uygulama yapılabilir.

Ateş Düşürücüler Hakkında

Ateş düşürücü olarak sıklıkla kullandığımız ilaçlar parasetamol ve ibuprofen içermektedir. İlk seçenek parasetamol olmalıdır. Bu ilaçlar ateşi 1 saat içinde 1-2 derece düşürüp çocuğu rahatlatacaktır. Ateş düşmediği için tekrarlayan dozlarda, ardışık tedaviler verilmesi yüksek doz ilaç alımına sebep olarak, karaciğer yetersizliği, mide kanamaları, hipotermi dediğimiz vücut ısısınn aşırı düşmesine de neden olabilir. Aspirin ve metamizol ciddi yan etkileri nedeniyle ateş düşürücü olarak kesinlikle kullanılmamalıdır. Yine ibuprofen içeren ilaçlar 6 aydan küçük bebeklerde kullanılamaz.

Annelere Not

Annenin bu süreci soğukkanlılıkla geçirmesi çocuğun aşırı ilaç ve gereksiz antibiyotik kullanımı gereksiz tahliller yapılarak çocuğun huzursuz edilmesini engelleyecektir. Unutmayalım ki çocukluk çağı, özellikle kreş süreci çocuğun sık enfeksiyon geçirip ateşlenebileceği bir dönemdir. Bu süreçte doğru yaklaşım çocuğu koruyacaktır.

Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı üzerine merak ettiğiniz diğer konular için tıklayınız.  Pınar Balgöz Ergül