Ne Tip Ebeveynsin?

Otoriter ebeveynler; oldukça katı kurallara sahip olup, çocuklarının kendilerine itaat etmelerini isterler. Talep etme seviyeleri yüksek olan bu ebeveyn tipinin, sorulara cevap verme seviyesi oldukça düşüktür. Bu ilişkide açık iletişime yer yoktur ve çocukların ebeveynlerin emirlerini yerine getirmeleri beklenir. Otoriter ebeveynler tartışma yerine ceza kullanırlar. Otoriter bir ailede yetişen çocuklar stresli, tedirgin çocuklardır. Çocuk attığı her adımda yanlış yapma korkusu içinde olduğundan kendine güveni yok gibidir. Sürekli eleştirildikleri için aşağılık duygusu geliştirebilirler.

Bu tip ebeveynlerin tutumu, aşırı sevgi verici ve sıkı disiplin şeklindedir. Ebeveynler bir yandan fazla koruyucu olurlarken bir yandan da çocuklardan yaşlarının üzerinde bir olgunluk beklerler. Çocuklarına karşı kusursuz olmaları beklentisi vardır. Mükemmeliyetçi bir ailede yetişen çocuklar aşırı titiz ya da tam tersi dağınık çocuklardır. Kendilerine güvenleri yoktur. Yanlış yapmaktan korkarlar.

Bu tip ebeveynlikte çocuğun davranış ve tepkilerine kayıtsız ya da duyarsız kalınır. Bu tip aileler için çocuğun varlığı ya da yokluğu birdir. Bu tip ebeveynlikte genelde hoşgörü ve boş verme birbirine karışmıştır. Çocuk anne babayı rahatsız etmediği müddetçe, çocukla ilgili problem yoktur.

Bu ailelerde çocuğun yaptığı bir davranış, genellikle anne babanın o anki psikolojik durumu ile ilintilidir, bazen sert bazen olumlu karşılanabilir. Tutarsız anne babanın iki çocuğuna karşı farklı tutumu ya da anne babanın farklı tutumları, çocukları olumsuz yönde etkileyebilir. Anne ve baba mutlaka aynı görüşe sahip olmalı, biri davranışı olumlu görüp diğeri ceza uygulamamalıdır. Bir davranışın kimi zaman ödüllendirilmesi kimi zaman da cezalandırılması, cezanın anlamı ve suçun niteliği hakkında kuşku uyanmasına neden olduğundan çocuk ne zaman, nerede, ne yapacağını bilemez.

Sevgi, saygı, huzur, güven ve şeffaflık olan ailede çocuk tüm yönleriyle kabul edilir. Anne baba davranışları ile çocukları için iyi birer model olmanın yanı sıra aynı zamanda rehberdir. Bu tarz ebeveynler çocuğa yol gösterir ama alacağı kararlar konusunda onu serbest bırakırlar. Problemlere anne baba ile birlikte çözüm arayarak zamanla bu becerisini geliştiren çocuk, seçimlerinin sonuçlarına da kendisi katlanır. Aile içinde kurallar ve sınırlar herkes için ve hep birlikte belirlenir ve bu sınırlar içinde çocuk özgürdür. Kuralların mantıklı açıklaması yapılır. Her konuda çocuğun düşünce ve fikirleri dinlenir. Fikirleri mantıksız da olsa saygı gösterilir. Çocuk, kendine ve çevresine saygılı, sınırları bilen, tasarım gücü yüksek, aktif, fikirlerini rahatlıkla söyleyebilen, dengeli, sorumluluk duygusu gelişmiş, hoşgörülü, arkadaş canlısı ve mutlu bir birey olarak yetişir.

Bu tutumu sergileyen anne babalarda çocuğa karşı sevgi aşırıdır ve disiplin yok denecek kadar azdır. Çocuğun yaptığı her şey hoş görülür ve çocuk aşırı özgür bırakılır. Aşırı hoşgörülü bir ailede yetişen çocuklar, bir süre sonra anne babalarını denetim altına alırlar ve eleştiriye açık olmadıkları için kendilerini geliştiremezler. Kuralsızlığa alışan çocuklar, okulda kurallarla karşılaşınca eğitim ortamına ve arkadaş çevrelerine uyum sağlamakta zorluk çekebilirler. Bencil, sorumsuz, kırılgan, her dediğinin anında olmasını isteyen, sabırsız, şımarık ve anti-sosyal olmaları muhtemeldir.