Her ne kadar Diyabet ya da Şeker Hastalığı denilince akla yetişkin insanlar gelse de, ne yazık ki bu hastalık çocuklarda da görülmektedir. Türkiye’ de 18 yaşın altında 17-18 bin çocuğun diyabet hastası olduğu tahmin edilmektedir.
Çocuklarda görülen diyabet görece olarak seyrek görülse de kronik yani yaşam boyu süren bir hastalıktır. Diyabetin kontrol edilememesi durumunda çocuklarda erken yaşlarda böbrek yetmezliği, görme kayıpları, kalp/damar hastalıkları, sinir hücrelerinde hasarlar meydana gelebilir.
Belirti ve semptomları tanıyabilmek, çocuğunuzun erken tanı alarak, tedavisine de erken başlanmasına böylelikle daha iyi sonuçlar almasına vesile olacaktır.
Tip 1 ve tip 2 diyabet farklı hastalıklardır, ancak her ikisi de vücudun insülin kullanımını etkiler.
İçindekiler
Tip 1 Diyabet
Daha önceki zamanlarda gençlerde görülen diyabet olarak bilinen Tip 1 Diyabet, pankreasın otoimmün* olaylar sonucunda insülin üretemediğinde ortaya çıkar.
Tip 1 Diyabet için insülin tedavisine daha en baştan başlamak gerekir. Ve bu hastalar insülin tedavisi görmedikleri takdirde yaşamlarını idame ettiremezler.
Tip 1 Diyabet Tedavi Şekli
- Ömür boyu insülin kullanımı ve kan şekeri izleme
- kan şekeri seviyelerini hedef aralıkta tutmaya yardımcı olmak için diyet ve egzersiz yönetimi
Tip 1 Diyabet, sıklıkla çocukluk veya ergenlik döneminde ortaya çıkar, ancak özellikle son zamanlarda yetişkinlerde de göründüğü gözlenmiştir.
Tip 2 Diyabet
Orta yaş diyabeti olarak bilinen Tip 2 Diyabet, toplumda daha sık görülür ve genellikle hastaların %90’ını oluşturur. Çocuklarda daha ender görülen bu tip, genellikle genetik faktörlerin sağlamış olduğu insülin direnci ya da insülin salgılama bozukluğundan kaynaklanmaktadır.
Tip 2 Diyabet Tedavi Şekli
- Beslenme şeklinde değişiklik
- Daha fazla egzersiz
- Sağlıklı kiloyu koruma
Ancak bazı durumlarda kişinin ilaca da ihtiyacı olabilir.
Tip 2 Diyabet, sıklıkla yetişkinlik döneminde ortaya çıkar, ancak özellikle son zamanlarda çocukluk veya ergenlik döneminde de göründüğü izlenmiştir.
Belirtiler
Bazı semptomlar her iki diyabet tipinde de yaygındır.
Tip 1 Diyabet Belirtileri
Çocuklar ve ergenler arasında Tip 1 diyabetin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- Artan susuzluk ve idrara çıkma
- Açlık
- Kilo kaybı
- Yorgunluk
- Sinirlilik
- Nefeste aseton kokusu
- Bulanık görme
- Kusma
- Mide bulantısı
- Baygınlık hissi, dalgınlık
Kilo kaybı genellikle tanıdan önce sık görülen bir semptomdur.
Tip 2 Diyabet Belirtileri
Tip 2 diyabetin belirtileri şunlardır:
- Özellikle geceleri daha sık idrara çıkma
- Ağız kuruluğu
- Ellerde ve ayaklarda görülen karıncalanma, uyuşma
- Artan susuzluk
- Yorgunluk
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Muhtemelen bir mantar enfeksiyonu ile üreme organlarının çevresinde kaşıntı
- Kesik veya yaraların yavaş iyileşmesi
- Göz merceği kurudukça bulanık görme
Diğer insülin direnci belirtileri şunlardır:
- Koyu kadife renkli deri görüntüsü
- Polikistik Over Sendromu
Çocuklarda tip 1 diyabet belirtileri birkaç hafta içinde hızlı bir şekilde gelişme eğilimindedir. Tip 2 diyabet belirtileri daha yavaş gelişir. Teşhis almak aylar veya yıllar alabilir.
Ebeveynler, yukarıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederse, çocuğunu doktora götürmelidir.
Belirtileri Kaçırmayın
Diyabetli çocuklar ve ergenler genellikle dört ana belirti ile karşılaşırlar. (Sık idrara çıkma, Yorgunluk, Susuzluk, Kilo Vermek) Ancak bazıları yalnızca bir ya da iki belirtiyi gösterebilir. Bazıları ise hiçbir işaret göstermeyecektir.
Çocuklar aniden susadığında, yorulduğunda veya normalden daha fazla idrar yaptığında ebeveynleri diyabet olasılığını düşünmeyebilir.
Doktorlar da, diyabetin küçük çocuklar arasında daha az görülmesi nedeniyle, semptomları diğer daha yaygın hastalıklara bağlayabilir. Bu nedenle diyabetleri bir kerede teşhis edemeyebilirler.
En kısa zamanda tanı ve tedavi için diyabetin olası belirti ve semptomlarının farkında olmak önemlidir.
Tip 1 Diyabet Komplikasyonları
Tanı konmamış tip 1 diyabetin en ciddi sonuçlarından biri Diyabetik Ketoasidozdur.
Diyabetik Ketoasidoz (DKA)
Bir çocuk Tip 1 Diyabet tanısı almazsa çocukta DKA gelişebilir.
DKA, tip 1 diyabetli çocuklarda önde gelen ölüm nedenidir.
Hastada insülin seviyeleri çok düşükse, vücut enerji için glikoz kullanamaz. Bunun yerine, yağları parçalamaya başlar. Bu, yüksek seviyelerde toksik olabilen keton denilen kimyasalların üretimine yol açar. Bahsi geçen kimyasalların birikmesi, vücudun asidik olduğu DKA’ya neden olur.
Erken tanı ve etkin diyabet yönetimi DKA’yı önleyebilir, ancak bu her zaman mümkün değildir.
Araştırmalara göre DKA, Tip 1 Diyabet tanısını geç alan ya da alamayan çocuklarda daha yaygındır.
Tip 2 Diyabet Komplikasyonları
Araştırmalar, kontrolsüz tip 2 diyabetin gençlerde yetişkinlerden daha hızlı ilerlediğini göstermektedir.
Daha genç insanların, böbrek ve göz hastalıkları gibi sorunlar ile karşılaştıkları gözlenmiştir. Ayrıca, kişinin kan damarı hastalığına yakalanma riskini artıran , yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol düzeyleri riski de vardır.
Çocuklarda Tip 2 diyabet hemen hemen her zaman obezite ile ortaya çıkar ve bu daha yüksek risklere katkıda bulunabilir. Bu nedenle, tip 2 diyabetin erken teşhisi ve genç insanlarda aşırı kilo yönetimine dikkat edilmesi çok önemlidir.
Çocukların uygun bir diyet ve bol miktarda egzersiz yapmaları gerekecektir.
Teşhis
Diyabet belirtileri veya semptomları olan herhangi bir çocuk tarama için bir doktora görünmelidir.
Tarama şu şekilde olabilir:
- İdrarda şeker aramak için idrar testi
- Çocuğun glikoz seviyesini kontrol etmek için parmaktan kan alma testi
Risk Faktörleri
- 1. veya 2. derece akrabada tip 2 diyabetin aile öyküsü
- İnsülin direnci belirtileri
- Annede hamilelik sırasında oluşan gebelik şekeri
Diyabetin Önlenmesi
Şu anda tip 1 diyabetin önlenmesi mümkün olmamakla birlikte, tip 2 diyabet geliştirme şansını azaltmak için adımlar atabilir:
- Sağlıklı kilonun korunması: Fazla kilolu çocuklar, insülin direncine sahip olma ihtimalleri daha yüksek olduğu için, tip 2 diyabet geliştirme riski altındadır.
- Aktif kalmak: Fiziksel olarak aktif kalmak insülin direncini azaltır ve ayrıca kan basıncını kontrol etmeye yardımcı olur .
- Şekerli yiyecek ve içeceklerin sınırlandırılması: Şekeri yüksek miktarda yiyecek tüketilmesi kilo almanıza neden olabilir. Bol miktarda vitamin, lif ve yağsız protein içeren, besin açısından zengin bir diyet, tip 2 diyabet riskini azaltacaktır.
Sevgiler,
Instagram hesabımızı takip etmek için BURAYA tıklayabilirsiniz.
